Arakan Media Group: PR သို႔မဟုတ္ ဖ်က္ျမင္း"

PR သို႔မဟုတ္ ဖ်က္ျမင္း"

Proportional Representation (PR) စနစ္ဆိုတာ မဲဆႏၵနယ္တစ္နယ္တြင္ ၀င္ေရာက္အေရြးခံသူ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားအနက္ မဲအမ်ားဆံုးရရွိသူကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းကို အႏိုင္ေပးျပီး လႊတ္ေတာ္သို႔ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူမ်ားက ေ႐ြးခ်ယ္ေစလႊတ္သည့္ စနစ္မ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ၊ မဲဆႏၵနယ္ၾကီးတစ္ခုလုံး(ေဒသ/ျပည္နယ္/တိုင္း/ႏိုင္ငံ)အတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာပါဝင္တဲ့ ပါတီေတြရရွိတဲ့ မဲရရွိမူ႕ ရာခိုင္ႏူန္းေပၚမူတည္ၿပီး လႊတ္ေတာ္တြင္းကိုယ္စားလွယ္ေနရာေတြကို ပါတီေတြကအခ်ဳိးက်ေနရာ ခြဲေဝယူၾကရတဲ႔စနစ္ျဖစ္ပါတယ္။ မဲေပးျခင္း ႏွင့္ မဲေရတြက္ပုံစနစ္ အလြန္ ရွုပ္ေထြးျပီး၊ မဲမသမာမႈမ်ား ပိုမိုေပၚေပါက္ႏိုင္ကာ၊ ဆႏၵမဲေပးမဲ႔ ျပည္သူေတြနဲ႔ မဲရုံတာဝန္ယူသည့္ဝန္ထမ္းမ်ားကိုပါ စနစ္တက် ပညာေပးသင္ၾကားမႉ လုပ္ႏိုင္မွသာ ေအာင္ျမင္ႏိုင္တဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္မ်ိဳးလည္းျဖစ္ပါတယ္။

PR စနစ္မွာ မူကြဲအခ်ိဳ႕ရွိေပမဲ႔ ေယဘူယ်အားျဖင့္ ျပည္သူေတြက ပါတီေတြကိုဆႏၵမဲျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ျပီး၊ ပါတီေတြက မိမိတို႔ရရွိတဲ႔ မဲရာခိုင္ႏူန္းအလိုက္ အခ်ဳိးက်ခြဲတမ္းျဖင့္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို လႊတ္ေတာ္သို႔ ေရြးခ်ယ္ေစလႊတ္ၾကျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

မဲဆႏၵရွင္ေတြရဲ႕ ဆႏၵမဲေတြ အလဟသမျဖစ္ျခင္း ႏွင့္ ပါတီၾကီး၊ ပါတီငယ္ စံုလင္စြာ လႊတ္ေတာ္အတြင္း ေရာက္ရွိႏိုင္ျခင္းကို PR စနစ္ရဲ႕ ေကာင္းကြက္လို႔ ဆိုၾကေပမဲ႔၊ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းစ စပ္ကူးမတ္ကူး ကာလသာရွိေသးတဲ႔၊ ဘာသာေရး လူမ်ိဳးေရး ပဠိပကၡေပါင္းစုံကို ေျပလည္ေအာင္ မေျဖရွင္းႏုိင္ေသးတဲ၊႔ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစုံရွိျပီး မျငိမ္းခ်မ္းေသးတဲ႔၊ ကိုယ္က်ိဳးၾကည့္ အာဏာ႐ူးႏိုင္ငံေရးသမားေတြေပါမ်ားတဲ႔၊ တိုင္းရင္းသားမဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေနၾကေသာ တိုင္းတစ္ပါးသားလူမ်ိဳးျခားေတြမ်ားတဲ႔၊ ေရြးေကာက္ပြဲေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ယဥ္ပါးမႉနည္းေသးတဲ႔၊ ေခတ္မွီစက္ကိရိယာေတြ အသံုးျပဳျပီး မဲေပးႏိုင္ျခင္း ေရတြက္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးတဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔လို ႏိုင္ငံမ်ိဳးအတြက္ေတာ့ သူ႕ရဲ႕ေကာင္းကြက္ကပင္လွ်င္ ဆိုးကြက္ၾကီးကို ျဖစ္သြားေစမွာပါ။

PR စနစ္ရဲ႕ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႉကိုေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြက ပိုျပီးခံစားၾကရမွာပါ။ အခုလက္ရွိ FPTP (First Past The Post) စနစ္က်င့္သုံးတဲ႔ အေနအထားမွာေတာင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ားနဲ႔တန္းတူညီမ်ွတဲ႔ အခြင္႔အေရးရရွိမႉအတြက္ ေတာင္းဆိုခ်က္အားလုံးလိုလို လႊတ္ေတာ္မ်ား၌ ေထာက္ခံသူနည္းပါးျပီး ပယ္ခ်ခံေနရတာပါ။

PR စနစ္သာက်င့္သုံးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားက ကိုယ္႔ျပည္နယ္ ကိုယ္႔ေဒသတြင္ ဆႏၵမဲအမ်ားစု ရေပမဲ႔ ဆႏၵမဲအထိုက္အေလွ်ာက္ရေသာ ယင္းေဒသတြင္ဝင္ျပိဳင္သည့္ အျခားပါတီမ်ားကိုပါ အခ်ိဳးအစားအလိုက္ ေနရာခြဲေပးလိုက္ရမွာပါ။ တိုင္းရင္းသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အေရအတြက္ ယခုထက္ပိုမို နည္းပါးသြားျပီး၊ လႊတ္ေတာ္မ်ားသည္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ လုံးဝအက်ိဳးမရွိေသာ ဗလာနတၳိေနရာၾကီးသာ ျဖစ္သြားေပလိမ္႔မည္။

ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕မ်ားတြင္လဲ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ားပါဝင္ႏိုင္မႈ ေလွ်ာ့နည္းသြားျပီး၊ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ားကို ကိုယ္စားမျပဳေတာ့ဘဲ၊ ေဒသအက်ိဳးစီးပြါးေဖာ္ေဆာင္လိုမႉ ေလွ်ာ့နည္းေသာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရႏွင့္ ထူးမျခားနားအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု ျဖစ္သြားေပလိမ္႔မည္။

တိုင္းရင္းသားမ်ား တန္းတူရည္တူ အခြင္႔အေရး ရရွိေရး၊ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ဗဟုိခ်ဳပ္ကုိင္မႈ ေလ်ွာ႔ခ်ျပီး တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္အစိုးရမ်ားႏွင့္ အာဏာသုံးရပ္ခြဲေဝက်င့္သုံးေရး၊ ျပည္နယ္တြင္းမွ ထြက္ရွိေသာ ေျမေပၚေျမေအာက္ သံယဇာတမ်ား ခြဲေ၀သံုးစြဲေရး၊ ျပည္နယ္တြင္းႏွင့္ထိစပ္နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးမ်ားမွ ရရွိသည့္ အက်ဳိးအျမတ္မ်ား၊ အခြန္အခမ်ားအား အခ်ဳိးက် ခြဲေ၀ေရး စသည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ားလဲ ေလမွာအရုပ္ေရးသလို ျဖစ္သြားေပလိမ္႔မည္။

တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ားရွိ လႊတ္ေတာ္မ်ား ႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕မ်ားတြင္ ျပည္မမွပါတီမ်ား ေနရာပိုရရွိလာမည့္အျပင္၊ တိုင္းရင္းသားမဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေနၾကေသာ တိုင္းတစ္ပါးသားလူမ်ိဳးျခားပါတီမ်ားလည္း မဲရရွိမႉအခ်ိဳးအစားအလိုက္ ေနရာရလာေပလိမ္႔မည္။ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ႏွင့္အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ မ်ားတြင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕ တြင္ေသာ္လည္းေကာင္း တိုင္းတစ္ပါးသားလူမ်ိဳးျခားပါတီမ်ား ေနရာရလာေပလိမ္႔မည္။ တိုင္းတစ္ပါးသားလူမ်ိဳးျခားပါတီမ်ားတြင္ သူတို႔၏မူရင္းႏိုင္ငံ အက်ိဳးစီးပြါးကို ကာကြယ္လိုသူမ်ား အပါအဝင္ အၾကမ္းဖက္ႏွင့္အစြန္းေရာက္ဝါဒီမ်ားလည္း ပါလာနိင္ေပရာ အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာ အတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္ လုံျခဳံမႉဆိုင္ရာ ႏွင့္ နယ္စပ္ျပသာနာမ်ားကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရာ၌ပါ မတင္မက်ျဖစ္မႉမ်ား၊ ဆုံးရွုံးမႉမ်ား ျဖစ္လာႏိုင္ေပသည္။

ထို႔ျပင္ လႊတ္ေတာ္တြင္း ပါတီအလြန္မ်ားျပားလြန္းသျဖင့္ ခိုင္မာေသာဥပေဒမ်ား ေပၚထြန္းႏိုင္ရန္ၾကန္႔ၾကာျခင္း၊ ယတိျပတ္ ေဆြးေႏြးအတည္ျပဳဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ား ရရွိႏိုင္ရန္ခဲယဥ္းျခင္း တို႔ျဖစ္လာႏိုင္ေပသည္။

ျပည္ေထာင္စုအစိုရဖြဲ႕စည္းရာတြင္လည္း လႊတ္ေတာ္တြင္းပါတီတစ္ခုထဲက လုံေလာက္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္ ပမာဏ မရရွိႏိုင္သျဖင့္ အျမဲတမ္း ညြန္႕ေပါင္းအစိုးရဖြဲ႕ရျခင္း။ ပါတီအမ်ားအျပားႏွင့္ညိႇႏိႈင္းရသျဖင့္ အစိုရဖြဲ႕စည္းရန္အခ်ိန္ၾကန္႔ၾကာျခင္း၊ အစိုးရဖြဲ႕မတည္မျငိမ္ျဖစ္ျပီး ပါတီမ်ားအလိုက် အေျပာင္းအလဲျပဳလုပ္ေပးရျခင္း၊ အမွန္တစ္ကယ္ အရည္အခ်င္းမရွိေသာ္လည္း ပါတီတစ္ခုခ်င္းစီ၏ ေထာက္ခံမႉေၾကာင္႔ အစိုးရအဖြဲ႕အတြင္းေနရာေပးထားရျခင္း၊ ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရးအတြက္ ခိုင္မာျပတ္သားေသာ ေပၚလစီမ်ား၊ စီမံကိန္းမ်ား ခ်မွတ္ႏိုင္ရန္ခဲယဥ္းျခင္းတို႔ ျဖစ္လာႏိုင္ေပသည္။

မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ မိမိတို႔ဆႏၵမဲျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ ပါတီကိုေသာ္လည္းေကာင္း မၾကိဳက္၍၊ အရည္အေသြး၊ အရည္အခ်င္း မရွိ၍၊ မိမိတို႔တြက္ တာဝန္ခံမႈမရွိ၍၊ အက်ိဳးမျပဳ၍ ႏိုင္ငံေရးစင္ျမင့္မွ လုံးလုံးလ်ားလ်ား ဖယ္ရွားပစ္ႏိုင္ရန္လည္း PR စနစ္တြင္ မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ ပါတီေတြက နည္းနည္း မ်ားမ်ား ရရွိတဲ႔ မဲရာခိုင္ႏူန္းအလိုက္ အခ်ဳိးက်ခြဲတမ္းျဖင့္ ကိုယ္စားလွယ္ေနရာရေနျခင္းေၾကာင္႔ပင္ျဖစ္သည္္။

အခ်ိန္အခါမသင့္ဘဲ ဤ PR စနစ္ကိုအလ်င္စလို အသက္သြင္းပုံေဖာ္ႏိုင္ရန္ ၾကိဳးစားလိုက္ျခင္းသည္ သာတူညီမ်ွစနစ္ျဖင့္ ေအးအတူပူအမ်ွ ျငိမ္းခ်မ္းစြာအတူယွဥ္တြဲေနထိုင္လိုၾကေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ားကို အတင္းေခ်ာင္ပိတ္ျပီး ထြက္ေပါက္အေနျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုမွခြဲထြက္ခြင္႔မ်ား ေတာင္းဆိုလာၾကသည္အထိ တိုင္းျပည္မတည္မျငိမ္ျဖစ္ေအာင္ တမင္မ်ားဖန္တီးေလသလား သို႔တည္းမဟုတ္ မိမိတို႔ထိုင္ခုံေနရာေပ်ာက္မွာ အလြန္အမင္း အစိုးရိမ္လြန္ကဲျပီး တိုင္းျပည္မ်က္ႏွာမၾကည့္ဘဲ မထူးဇာတ္မ်ား ခင္းေလေရာ့သလား ဆိုသည္ကိုကား ဖန္တီးသူေမာင္ရွင္မ်ားတြင္သာ အေျဖရွိေပလိမ္႔မည္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုရေသာ္ လက္ရွိအေနအထားအရ ဤ PR စနစ္၏ဆိုးရြားေသာဒဏ္ကို ေကာင္းေကာင္းၾကီး လွိမ့္ပိန္႕ခံစားၾကရမည့္သူမ်ားကား တိုင္းရင္းသားမ်ားသာ ျဖစ္ျပီး၊ ထိပ္ဆုံးမွ အလူးအလဲ ခံစားၾကရမည့္သူမ်ားကား ရခိုင္ျပည္နယ္ ႏွင့္ ရခိုင္သူ၊ ရခိုင္သားမ်ားပင္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။

“အတၱာဟိအတၱေနာနာေထာ”
ဇင္ေမာင္ရဲ

မွီျငမ္း။ ။ Electoral System Design: the New International IDEA Handbook ႏွင့္ ေတြ႔သမ်ွ၊ ျမင္သမ်ွ အားလုံး။

Coral Arakan News