ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္သတၱပတ္အတြင္းက ကမၻာေက်ာ္အၾကမ္းဖက္သမားအုပ္စုတစ္ခုျဖစ္တဲ့
အယ္လ္ေကဒါကထုတ္ ေဝတဲ့ မဂၢဇင္းတစ္ေစာင္
ထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမဂၢဇင္းမွာ ဂ်ီဟတ္
စစ္ပြဲ(အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ ဟုတ္သူေတြကုိ
ဦးတည္တဲ့ ျမင့္ျမတ္တဲ့စစ္ပြဲလုိ႔ဆုိ) ရဲ႕
ဦးတည္ရာနဲ႔ နည္းဗ်ဴဟာပုိင္းေတြကုိ အေျပာင္းအလဲလုပ္မယ္လုိ႔ေဖာ္ျပခဲ့ ၿပီး အဓိကပစ္မွတ္ေတြဟာ အင္အားႀကီးႏုိင္ငံေတြကုိ ပစ္မွတ္ထားေနရာကေန အိႏၵိယႏုိင္ငံနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖဳိးဆဲႏုိင္ငံေတြကုိ ဦးတည္မယ့္သေဘာမ်ဳိး ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ အိႏၵိယႏုိင္ငံကုိ ဦးတည္မယ္ဆုိရင္ နယ္နိမိတ္ခ်င္း နီးစပ္ေနတဲ့ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြနဲ႔ တရုတ္ႏုိင္ငံအတြက္ပါ ဒီျပႆနာက အေလးထား စဥ္းစားရမယ့္ အနာဂတ္ျပႆနာျဖစ္လာဖုိ႔ ေသခ်ာသေလာက္ရွိပါတယ္။
အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕က အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ ထုတ္ေဝခဲ့တဲ့ Inspere ဆုိတဲ့မဂၢဇင္းမွာ အဖြဲ႕ရဲ႕အနာဂတ္ ရည္မွန္း ခ်က္ေတြနဲ႔ေရတုိ၊ ေရရွည္ပစ္မွတ္ေတြကုိ ေဖာ္ျပခဲ့ရာမွာ လာမယ့္ ၾသဂုတ္လအတြင္း အေမရိကန္ႏုိင္ငံ နယးေယာက္ၿမဳိ႕မွာ က်င္းပမယ့္ ယူအက္စ္အုိးပင္းတင္းနစ္ၿပဳိင္ပြဲမွာ လူအေရအတြက္မ်ားႏုိင္သမွ် မ်ားမ်ား ေသေအာင္ ဗုံးခြဲတုိက္ခုိက္မယ့္အစီအစဥ္ေတြနဲ႔အတူ ေနာက္ဆုံးတုိက္ပြဲ လုိ႔ အမည္ေပးထားတဲ့ က႑တစ္ခုကုိ ေဖာ္ျပခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ဆုံးတုိက္ပြဲရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ အိႏၵိယႏုိင္ငံမွာ ဂ်ီဟတ္စစ္ပြဲဆင္ႏႊဲဖုိ႔ျဖစ္ၿပီး စစ္ပြဲဆင္ႏႊဲႏုိင္ေလာက္တဲ့ အေျခအေနေကာင္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ဖန္တီးထားၿပီးျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပခဲ့ပါ တယ္။
ဒါ့အျပင္ အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ဂ်ီဟတ္ဝါဒီေတြၾကားမွာ လက္ဆင့္ကမ္း ျဖန္႔ခ်ီတဲ့ Azan လုိ႔ အမည္ေပးထားတဲ့ စာတမ္းမွာလည္း အိႏၵိယႏုိင္ငံကုိ ဂ်ီဟတ္စစ္ပြဲဆင္ႏႊဲမယ့္ ေနာက္ဆုံးတုိက္ပြဲနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေဆြးေႏြးမႈေတြက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ေဆာင္ေနတာ ေတြ႕ရတယ္လုိ႔ အိႏၵိယေထာက္လွမ္းေရးေအဂ်င္စီက အတည္ျပဳခ်က္ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
အိႏၵိယေထာက္လွမ္းေရးေအဂ်င္စီဟာ ႏုိင္ငံတကာအၾကမ္းဖက္ဝါဒ ႏွိမ္ႏွင္းေရးအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ေပါင္းၿပီး ဂ်ီဟတ္ ဝါဒီေတြ၊ အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕ဝင္ေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြကုိ အစဥ္တစုိက္ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့ရာကေန အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေတြရဲ႕ ပစ္မွတ္ဟာ အိႏၵိယႏုိင္ငံဘက္ကုိ ျမားဦးလွည့္လာၿပီလုိ႔ ေတြ႕ရွိခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
အိႏၵိယအမ်ဳိးသားေထာက္လွမ္းေရး ေအဂ်င္စီက အတည္ျပဳခဲ့တဲ့ သတင္းေတြအရဆုိရင္ အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕ ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္ကတည္းက အိႏၵိယနဲ႔ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံၾကားမွာ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ မီးခုိးအူေနဆဲေနရာ တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ကက္ရွ္မီးယားေဒသနဲ႔ ဂ်မ္မူေဒသေတြမွာ ဂ်ီဟတ္သမားေတြနဲ႔ အစြန္းေရာက္သမားေတြကုိ တုိးခ်ဲ႕ ေနရာခ်ထားခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
အျဖစ္ႏုိင္ဆုံးရည္ရြယ္ခ်က္က တည္ၿငိမ္မႈအားနည္းခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတဲ့ အဲဒီ့ေဒသေတြရဲ႕ အားနည္းခ်က္ကုိ အသုံးခ်ၿပီး စနစ္တက် ေလ့က်င့္ေပးထားတဲ့ ဂ်ီဟတ္ဝါဒီေတြနဲ႔ အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္သမားေတြကုိ နယ္ျခားကေန အိႏၵိယႏုိင္ငံအတြင္းကုိ တျဖည္းျဖည္း စိမ့္ဝင္ေစၿပီး အၾကမ္းဖက္ကြန္ရက္ေတြဖြဲ႕စည္းဖုိ႔ပါပဲ။
အိႏၵိယအစုိးရဘက္က လက္ရွ္မီးယား နယ္စပ္ကုိ လုံၿခဳံေရးအဆင့္ျမင့္ ဆုံးထားၿပီး အမွားအယြင္းမျဖစ္ေအာင္ ေစာင့္ၾကည့္ေနေပမယ့္ လုံၿခဳံေရးျမင့္မားလွပါတယ္ဆုိတဲ့ အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြမွာေတာင္ အဖ်က္လုပ္ငန္းေတြေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ ဒီအဖြဲ႕ေတြရဲ႕ အႏၲရာယ္ကုိ ေပါ့ေသးေသး သေဘာထားလုိ႔ မရေတာ့တာ ေသခ်ာပါတယ္။
အိႏၵိယေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႕ေတြဟာ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္အေစာပုိင္းကတည္းက ႏုိင္ငံအတြင္းမွာရွိတဲ့ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ မူဂ်ာဟီဒင္အဖြဲ႕နဲ႔ အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕ေတြၾကားမွာ ဆက္သြယ္မႈေတြရွိေနတယ္လုိ႔ ေတြ႔ရွိခဲ့ၿပီး လွ်ဳိဝွက္ဆက္သြယ္မႈတခ်ဳိ႕ကုိ ေဖာ္ထုတ္ဖမ္းဆီးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ မူဂ်ာဟီဒင္အဖြဲ႕ဆုိတာက အိႏၵိိယႏုိင္ငံတစ္ဝန္းမွာ အမ်ားျပည္သူနဲ႔ဆုိင္တဲ့ေနရာေတြကုိပစ္မွတ္ထားတဲ့ ဗုံးေဖာက္ခြဲမႈ အမ်ားအျပားျပဳလုပ္ ခဲ့တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။
အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ယာဆင္ဘတ္ကယ္ကုိ ဖမ္းဆီးႏုိင္ခဲ့ၿပီးေနာက္မွာ အဖြဲ႕ရဲ႕ အၾကမ္းဖက္လႈပ္ရွားမႈေတြ ေလ်ာ့က်သြားေပမယ့္ အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕နဲ႔ အဆက္အသြယ္လုပ္လာတာကုိၾကည့္ ရင္ ထုိးမယ့္ဆင္ေနာက္တစ္လွမ္းဆုတ္ေနတဲ့ သေဘာမ်ဳိးျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ အိႏၵိယမီဒီယာေတြက သတိေပး ေရးသားခဲ့ၾကပါတယ္။
မူဂ်ာဟီဒင္အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ယာဆင္ဘတ္ကယ္ကလည္း အယ္လ္ေကဒါ အဖြဲ႕နဲ႔ တာလီဘန္အဖြဲ႕ေတြဟာ သူတုိ႔ကုိ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ေနာက္ပုိင္းမွာ ေထာက္ပ့ံမႈ အမ်ားအျပားျပဳလုပ္ေပးခဲ့သလုိ ပူးတြဲစစ္ဆင္ေရးေတြ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔အစီအစဥ္ေတြ ခ်မွတ္ထားတယ္လုိ႔ ထုတ္ေဖာ္ဝန္ခံတာေၾကာင့္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ အတြင္းမွာ အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕ ကန္ရက္ေတြ ဘယ္ေလာက္က်ယ္ျပန္႔ေနသလဲဆုိတာကုိ မွန္းဆဖုိ႔မလြယ္ေပမယ့္ အတုိင္းအတာတစ္ရပ္အထိ အေျခက်ေနတာမ်ဳိးျဖစ္ဖုိ႔ ေသခ်ာ သေလာက္ရွိပါတယ္။
အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕ရဲ႕ မဂၢဇင္းထြက္ေပၚလာခ်ိန္နဲ႔ မေရွးမေႏွာင္းမွာပဲ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ကင္ညာႏုိင္ငံၿမဳိ႕ေတာ္ ႏုိင္ရုိဘီမွာရွိတဲ့ ေစ်းဝယ္စင္တာတစ္ခုကုိ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္မႈျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အယ္လ္ရွာဘတ္အဖြဲ႕က အြန္လုိင္းေပၚမွာ ဗီြဒီယုိဖုိင္တစ္ခု လႊင့္တင္ခဲ့ၿပီး အိႏၵိယႏုိင္ငံအတြင္းမွာရွိတဲ့ လူငယ္ေတြကုိ မင္းတုိ႔ သမုဒၵရာထဲ မွာ ဘာေၾကာင့္ လႈိင္းေတြၿငိမ္ေနတာလဲ လုိ႔ ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ပါတယ္။
ဆုိမာလီႏုိင္ငံမွာ အေျခစုိက္ထားၿပီး အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕ရဲ႕ ညီေနာင္အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ အယ္လ္ရွာဘတ္အဖြဲ႕က အခုလုိအိႏၵိယလူငယ္ေတြကုိ ေသြးထုိးလႈ႔ံေဆာ္တဲ့မက္ေဆ့ခ်္ေပးပုိ႔ခဲ့တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိၾကည့္ရင္ အၾကမ္းဖက္စစ္ပြဲရဲ႕ ဦးတည္ရာက အိႏၵိယ ျဖစ္လာၿပီဆုိတဲ့ အခ်က္က ျဖစ္ႏုိင္ေျခအလြန္မ်ားေနၿပီလုိ႔ ဆုိရပါလိမ့္မယ္။
အေမရိကန္ႏုိင္ငံအပါအဝင္ အေနာက္အုပ္စုဝင္ႏုိင္ငံေတြဟာ အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အၾကမ္းဖက္ ကြန္ရက္ေတြ႕ုိ မ်က္ျခည္မျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး ကုိယ့္ႏုိင္ငံနဲ႔ ကုိယ့္လူမ်ဳိးေတြကုိ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္မႈေတြ မလုပ္ႏုိင္ေအာင္ ႀကဳိတင္ကာကြယ္မႈေတြကုိ အေလးထားလုပ္ေဆာင္ေနတာေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕ ပစ္မွတ္ဟာ လုံၿခဳံေရးဆုိင္ရာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ အားနည္းတဲ့ ႏုိင္ငံေတြဆီကုိ ပစ္မွတ္ေရြ႕လာတာ ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ အေမရိကန္ဗဟုိေထာက္လွမ္းေရးေအဂ်င္စီရဲ႕ အာရွပစိဖိတ္ဆုိင္ရာ အႀကီးအကဲတစ္ဦးက အိႏၵိယရုပ္သံတစ္ခုနဲ႔ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အင္တာဗ်ဴးမွာ သတိေပးသြားခဲ့ပါတယ္။ အိႏၵိယႏုိင္ငံဟာ သမုိင္းအဆက္ ဆက္ကတည္းက ကြဲျပားျခားနားတဲ့လူမ်ဳိးေတြ၊ ကုိးကြယ္ယုံၾကည္သူေတြ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈအျပည့္၊ နားလည္မႈအျပည့္ နဲ႔ ပူးတြဲေနထုိင္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္ပါတယ္။
ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ဦးေရက အမ်ားစုျဖစ္ေပမယ့္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြနဲ႔ ေခတ္အဆက္ဆက္ကတည္းက အဆင္ေျပေျပပူးတြဲေနထုိင္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ မူဂ်ာဟီဒင္လုိ အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေတြေပၚထြက္ခဲ့ေပမယ့္ ကြဲျပားမႈကိုလက္ခံၿပီး ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းလက္တြဲေနထုိင္ခဲ့တဲ့ အိႏၵိယ ႏုိင္ငံသားေတြကုိ ေသြးခြဲႏုိင္စြမ္းမရွိခဲ့ပါဘူး။
အိႏၵိယတာဝန္ရွိသူေတြအတြက္ အဲဒီသမုိင္းအစဥ္အလာေကာင္း ဟာ အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕ရန္ကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ အားသာခ်က္တစ္ရပ္ျဖစ္ႏုိင္ေပမယ့္ ၂၁ ရာစုနဲ႔ ကုိက္ညီတဲ့ အေျခအေနေတြကုိ သင္ၾကားထားတဲ့ အယ္လ္ေကဒါလုိ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေတြရဲ႕ လက္တံကုိေလွ်ာ့မတြက္မိ ဖုိ႔ေတာ့လုိပါလိမ့္မယ္။ တကယ္လုိ႔ အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕နဲ႔ ဂ်ီဟတ္ဝါဒီေတြသာ ေခါင္းေထာင္လာမယ္ဆုိရင္ အေသြးအေရာင္စုံတဲ့ အိႏၵိယႏုိင္ငံလုိမ်ဳိးအတြက္ ေသြးမတိတ္တဲ့ ဒဏ္ရာေတြ အမ်ားႀကီးျဖစ္လာစရာ ရွိပါတယ္။
အုိစမာဘင္လာဒင္ေသဆုံးသြားေပမယ့္အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕ရဲ႕စြမ္းေဆာင္ရည္က်ဆင္းမသြားေသးဘူးဆုိတာကုိ ႏွစ္ႏွစ္နီးပါးရွိလာၿပီျဖစ္တဲ့ ဆီးရိးယားျပည္တြင္းစစ္နဲ႔ ဆြန္နီအစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ISIS အဖြဲ႕ရဲ႕ျခိမ္းေျခာက္မႈကုိ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ အီရတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခအေနေတြက သက္ေသခံေနပါတယ္။
အိႏၵိယႏုိင္ငံကုိ ဂ်ီဟတ္စစ္ပြဲနယ္ေျမသစ္အျဖစ္ ပစ္မွတ္ထားေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေတြဟာ နယ္ေျမခ်င္း ဆက္စပ္ေနသလုိ ဘာသာေရးနဲ႔လူမ်ဳိးေရးတင္းမာမႈေတြရွိေနတဲ့ မိမိတုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ စိတ္ဝင္စားႏုိင္တယ္ ဆုိတဲ့အခ်က္ကုိလည္း သတိႀကီးႀကီးထားဖုိ႔လုိမယ္ထင္ပါတယ္။
အိႏၵိယနယ္စပ္နဲ႔ဆက္စပ္ေနတဲ့ ေနရာေတြမွာ လက္နက္ခဲယမ္းေတြ ဖမ္းဆီးရရွိခဲ့မႈ၊ ခုိးဝင္တဲ့သူေတြေတြ႔ရွိမႈဆုိတဲ့ အခ်က္ေတြဟာ မေျပးေသာ္လည္း ကန္ရာရွိသလုိ ႏုိင္ငံလုံၿခဳံေရးအတြက္ သတိႀကီးႀကီးထားစဥ္းစားသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြျဖစ္တယ္လုိ႔ဆုိရမွာပါ။
ထုိင္းႏုိင္ငံ(ေတာင္ပုိင္း)မွာရွိတဲ့ ခြဲထြက္ေရးသမားေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈပုိမုိျမင့္တက္လာတဲ့အခ်က္နဲ႔ တရုတ္ႏုိင္ငံ ရွင္က်န္းျပည္နယ္က အူဂါခြဲထြက္ေရးသမားေတြနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈေတြ မ်ားျပားလာတဲ့ အခ်က္ေတြကလည္း အၾကမ္းဖက္သမားေတြနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ ကြန္ရက္ေတြ မိမိတုိ႔ႏုိင္ငံနဲ႔ ထိစပ္ေနတဲ့ေနရာ ေတြမွာ လႈပ္ရွားမႈရွိေနတယ္လုိ႔ ညႊန္ျပသလုိျဖစ္ေနပါတယ္။
လုံၿခဳံေရးဆုိင္ရာ ရႈေထာင့္က ၾကည့္ရင္လည္း အိႏၵိယနဲ႔ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြဟာ ဖြံ႔ၿဖဳိးၿပီးႏုိင္ငံေတြကုိ ပစ္မွတ္ထားရတာေလာက္ ခက္ခဲမႈမရွိႏုိင္တဲ့အေျခအေနမ်ဳိးျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ အိႏၵိယနဲ႔ အာဆီယံေဒသဟာ အယ္လ္ေကဒါလုိ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေတြအတြက္ နယ္ေျမသစ္ျဖစ္လာႏုိင္တယ္လုိ႔ လက္ခံရမွာပါ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ဗုဒၶဂယာမွာ ဗုံးကြဲခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ဟာ အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕နဲ႔ မဆက္စပ္ဘူးဆုိရင္ေတာင္မွ ဒါဟာ အၾကမ္းဖက္ ကြန္ရက္ေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနမယ့္ျဖစ္စဥ္မ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေတာ့ အိႏၵိယအပါအဝင္ အာရွပထဝီ ႏုိင္ငံေရးေျမပုံရဲ႕ အေရးအပါဆုံးနဲ႔ အဓိကအက်ဆုံးေနရာေတြျဖစ္လာတယ္လုိ႔ သတ္မွတ္ခံေနရတဲ့ တရုတ္၊ အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ မိမိတုိ႔ ႏုိင္ငံအေရးနဲ႔ ၂၁ ရာစုကုိ အဓိကၿခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ ျပႆနာျဖစ္တဲ့ အၾကမ္းဖက္ဝါဒေခါင္းမေထာင္လာေစဖုိ႔အတြက္ ႏုိင္ငံလုံၿခဳံေရးနဲ႔ဆုိင္တဲ့ က႑ေတြကုိ မျဖစ္မေန ျမွင့္တင္ေဆာင္ရြက္သင့္တဲ့အခ်ိန္ ေရာက္ၿပီလုိ႔ တင္ျပလုိက္ရပါတယ္။
ေနာက္ဆုံးတုိက္ပြဲရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ အိႏၵိယႏုိင္ငံမွာ ဂ်ီဟတ္စစ္ပြဲဆင္ႏႊဲဖုိ႔ျဖစ္ၿပီး စစ္ပြဲဆင္ႏႊဲႏုိင္ေလာက္တဲ့ အေျခအေနေကာင္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ဖန္တီးထားၿပီးျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပခဲ့ပါ တယ္။
ဒါ့အျပင္ အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ဂ်ီဟတ္ဝါဒီေတြၾကားမွာ လက္ဆင့္ကမ္း ျဖန္႔ခ်ီတဲ့ Azan လုိ႔ အမည္ေပးထားတဲ့ စာတမ္းမွာလည္း အိႏၵိယႏုိင္ငံကုိ ဂ်ီဟတ္စစ္ပြဲဆင္ႏႊဲမယ့္ ေနာက္ဆုံးတုိက္ပြဲနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေဆြးေႏြးမႈေတြက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ေဆာင္ေနတာ ေတြ႕ရတယ္လုိ႔ အိႏၵိယေထာက္လွမ္းေရးေအဂ်င္စီက အတည္ျပဳခ်က္ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
အိႏၵိယေထာက္လွမ္းေရးေအဂ်င္စီဟာ ႏုိင္ငံတကာအၾကမ္းဖက္ဝါဒ ႏွိမ္ႏွင္းေရးအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ေပါင္းၿပီး ဂ်ီဟတ္ ဝါဒီေတြ၊ အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕ဝင္ေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြကုိ အစဥ္တစုိက္ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့ရာကေန အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေတြရဲ႕ ပစ္မွတ္ဟာ အိႏၵိယႏုိင္ငံဘက္ကုိ ျမားဦးလွည့္လာၿပီလုိ႔ ေတြ႕ရွိခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
အိႏၵိယအမ်ဳိးသားေထာက္လွမ္းေရး ေအဂ်င္စီက အတည္ျပဳခဲ့တဲ့ သတင္းေတြအရဆုိရင္ အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕ ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္ကတည္းက အိႏၵိယနဲ႔ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံၾကားမွာ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ မီးခုိးအူေနဆဲေနရာ တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ကက္ရွ္မီးယားေဒသနဲ႔ ဂ်မ္မူေဒသေတြမွာ ဂ်ီဟတ္သမားေတြနဲ႔ အစြန္းေရာက္သမားေတြကုိ တုိးခ်ဲ႕ ေနရာခ်ထားခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
အျဖစ္ႏုိင္ဆုံးရည္ရြယ္ခ်က္က တည္ၿငိမ္မႈအားနည္းခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတဲ့ အဲဒီ့ေဒသေတြရဲ႕ အားနည္းခ်က္ကုိ အသုံးခ်ၿပီး စနစ္တက် ေလ့က်င့္ေပးထားတဲ့ ဂ်ီဟတ္ဝါဒီေတြနဲ႔ အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္သမားေတြကုိ နယ္ျခားကေန အိႏၵိယႏုိင္ငံအတြင္းကုိ တျဖည္းျဖည္း စိမ့္ဝင္ေစၿပီး အၾကမ္းဖက္ကြန္ရက္ေတြဖြဲ႕စည္းဖုိ႔ပါပဲ။
အိႏၵိယအစုိးရဘက္က လက္ရွ္မီးယား နယ္စပ္ကုိ လုံၿခဳံေရးအဆင့္ျမင့္ ဆုံးထားၿပီး အမွားအယြင္းမျဖစ္ေအာင္ ေစာင့္ၾကည့္ေနေပမယ့္ လုံၿခဳံေရးျမင့္မားလွပါတယ္ဆုိတဲ့ အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြမွာေတာင္ အဖ်က္လုပ္ငန္းေတြေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ ဒီအဖြဲ႕ေတြရဲ႕ အႏၲရာယ္ကုိ ေပါ့ေသးေသး သေဘာထားလုိ႔ မရေတာ့တာ ေသခ်ာပါတယ္။
အိႏၵိယေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႕ေတြဟာ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္အေစာပုိင္းကတည္းက ႏုိင္ငံအတြင္းမွာရွိတဲ့ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ မူဂ်ာဟီဒင္အဖြဲ႕နဲ႔ အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕ေတြၾကားမွာ ဆက္သြယ္မႈေတြရွိေနတယ္လုိ႔ ေတြ႔ရွိခဲ့ၿပီး လွ်ဳိဝွက္ဆက္သြယ္မႈတခ်ဳိ႕ကုိ ေဖာ္ထုတ္ဖမ္းဆီးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ မူဂ်ာဟီဒင္အဖြဲ႕ဆုိတာက အိႏၵိိယႏုိင္ငံတစ္ဝန္းမွာ အမ်ားျပည္သူနဲ႔ဆုိင္တဲ့ေနရာေတြကုိပစ္မွတ္ထားတဲ့ ဗုံးေဖာက္ခြဲမႈ အမ်ားအျပားျပဳလုပ္ ခဲ့တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။
အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ယာဆင္ဘတ္ကယ္ကုိ ဖမ္းဆီးႏုိင္ခဲ့ၿပီးေနာက္မွာ အဖြဲ႕ရဲ႕ အၾကမ္းဖက္လႈပ္ရွားမႈေတြ ေလ်ာ့က်သြားေပမယ့္ အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕နဲ႔ အဆက္အသြယ္လုပ္လာတာကုိၾကည့္ ရင္ ထုိးမယ့္ဆင္ေနာက္တစ္လွမ္းဆုတ္ေနတဲ့ သေဘာမ်ဳိးျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ အိႏၵိယမီဒီယာေတြက သတိေပး ေရးသားခဲ့ၾကပါတယ္။
မူဂ်ာဟီဒင္အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ယာဆင္ဘတ္ကယ္ကလည္း အယ္လ္ေကဒါ အဖြဲ႕နဲ႔ တာလီဘန္အဖြဲ႕ေတြဟာ သူတုိ႔ကုိ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ေနာက္ပုိင္းမွာ ေထာက္ပ့ံမႈ အမ်ားအျပားျပဳလုပ္ေပးခဲ့သလုိ ပူးတြဲစစ္ဆင္ေရးေတြ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔အစီအစဥ္ေတြ ခ်မွတ္ထားတယ္လုိ႔ ထုတ္ေဖာ္ဝန္ခံတာေၾကာင့္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ အတြင္းမွာ အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕ ကန္ရက္ေတြ ဘယ္ေလာက္က်ယ္ျပန္႔ေနသလဲဆုိတာကုိ မွန္းဆဖုိ႔မလြယ္ေပမယ့္ အတုိင္းအတာတစ္ရပ္အထိ အေျခက်ေနတာမ်ဳိးျဖစ္ဖုိ႔ ေသခ်ာ သေလာက္ရွိပါတယ္။
အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕ရဲ႕ မဂၢဇင္းထြက္ေပၚလာခ်ိန္နဲ႔ မေရွးမေႏွာင္းမွာပဲ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ကင္ညာႏုိင္ငံၿမဳိ႕ေတာ္ ႏုိင္ရုိဘီမွာရွိတဲ့ ေစ်းဝယ္စင္တာတစ္ခုကုိ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္မႈျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အယ္လ္ရွာဘတ္အဖြဲ႕က အြန္လုိင္းေပၚမွာ ဗီြဒီယုိဖုိင္တစ္ခု လႊင့္တင္ခဲ့ၿပီး အိႏၵိယႏုိင္ငံအတြင္းမွာရွိတဲ့ လူငယ္ေတြကုိ မင္းတုိ႔ သမုဒၵရာထဲ မွာ ဘာေၾကာင့္ လႈိင္းေတြၿငိမ္ေနတာလဲ လုိ႔ ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ပါတယ္။
ဆုိမာလီႏုိင္ငံမွာ အေျခစုိက္ထားၿပီး အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕ရဲ႕ ညီေနာင္အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ အယ္လ္ရွာဘတ္အဖြဲ႕က အခုလုိအိႏၵိယလူငယ္ေတြကုိ ေသြးထုိးလႈ႔ံေဆာ္တဲ့မက္ေဆ့ခ်္ေပးပုိ႔ခဲ့တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိၾကည့္ရင္ အၾကမ္းဖက္စစ္ပြဲရဲ႕ ဦးတည္ရာက အိႏၵိယ ျဖစ္လာၿပီဆုိတဲ့ အခ်က္က ျဖစ္ႏုိင္ေျခအလြန္မ်ားေနၿပီလုိ႔ ဆုိရပါလိမ့္မယ္။
အေမရိကန္ႏုိင္ငံအပါအဝင္ အေနာက္အုပ္စုဝင္ႏုိင္ငံေတြဟာ အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အၾကမ္းဖက္ ကြန္ရက္ေတြ႕ုိ မ်က္ျခည္မျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး ကုိယ့္ႏုိင္ငံနဲ႔ ကုိယ့္လူမ်ဳိးေတြကုိ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္မႈေတြ မလုပ္ႏုိင္ေအာင္ ႀကဳိတင္ကာကြယ္မႈေတြကုိ အေလးထားလုပ္ေဆာင္ေနတာေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕ ပစ္မွတ္ဟာ လုံၿခဳံေရးဆုိင္ရာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ အားနည္းတဲ့ ႏုိင္ငံေတြဆီကုိ ပစ္မွတ္ေရြ႕လာတာ ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ အေမရိကန္ဗဟုိေထာက္လွမ္းေရးေအဂ်င္စီရဲ႕ အာရွပစိဖိတ္ဆုိင္ရာ အႀကီးအကဲတစ္ဦးက အိႏၵိယရုပ္သံတစ္ခုနဲ႔ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အင္တာဗ်ဴးမွာ သတိေပးသြားခဲ့ပါတယ္။ အိႏၵိယႏုိင္ငံဟာ သမုိင္းအဆက္ ဆက္ကတည္းက ကြဲျပားျခားနားတဲ့လူမ်ဳိးေတြ၊ ကုိးကြယ္ယုံၾကည္သူေတြ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈအျပည့္၊ နားလည္မႈအျပည့္ နဲ႔ ပူးတြဲေနထုိင္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္ပါတယ္။
ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ဦးေရက အမ်ားစုျဖစ္ေပမယ့္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြနဲ႔ ေခတ္အဆက္ဆက္ကတည္းက အဆင္ေျပေျပပူးတြဲေနထုိင္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ မူဂ်ာဟီဒင္လုိ အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေတြေပၚထြက္ခဲ့ေပမယ့္ ကြဲျပားမႈကိုလက္ခံၿပီး ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းလက္တြဲေနထုိင္ခဲ့တဲ့ အိႏၵိယ ႏုိင္ငံသားေတြကုိ ေသြးခြဲႏုိင္စြမ္းမရွိခဲ့ပါဘူး။
အိႏၵိယတာဝန္ရွိသူေတြအတြက္ အဲဒီသမုိင္းအစဥ္အလာေကာင္း ဟာ အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕ရန္ကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ အားသာခ်က္တစ္ရပ္ျဖစ္ႏုိင္ေပမယ့္ ၂၁ ရာစုနဲ႔ ကုိက္ညီတဲ့ အေျခအေနေတြကုိ သင္ၾကားထားတဲ့ အယ္လ္ေကဒါလုိ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေတြရဲ႕ လက္တံကုိေလွ်ာ့မတြက္မိ ဖုိ႔ေတာ့လုိပါလိမ့္မယ္။ တကယ္လုိ႔ အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕နဲ႔ ဂ်ီဟတ္ဝါဒီေတြသာ ေခါင္းေထာင္လာမယ္ဆုိရင္ အေသြးအေရာင္စုံတဲ့ အိႏၵိယႏုိင္ငံလုိမ်ဳိးအတြက္ ေသြးမတိတ္တဲ့ ဒဏ္ရာေတြ အမ်ားႀကီးျဖစ္လာစရာ ရွိပါတယ္။
အုိစမာဘင္လာဒင္ေသဆုံးသြားေပမယ့္အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕ရဲ႕စြမ္းေဆာင္ရည္က်ဆင္းမသြားေသးဘူးဆုိတာကုိ ႏွစ္ႏွစ္နီးပါးရွိလာၿပီျဖစ္တဲ့ ဆီးရိးယားျပည္တြင္းစစ္နဲ႔ ဆြန္နီအစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ISIS အဖြဲ႕ရဲ႕ျခိမ္းေျခာက္မႈကုိ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ အီရတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခအေနေတြက သက္ေသခံေနပါတယ္။
အိႏၵိယႏုိင္ငံကုိ ဂ်ီဟတ္စစ္ပြဲနယ္ေျမသစ္အျဖစ္ ပစ္မွတ္ထားေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေတြဟာ နယ္ေျမခ်င္း ဆက္စပ္ေနသလုိ ဘာသာေရးနဲ႔လူမ်ဳိးေရးတင္းမာမႈေတြရွိေနတဲ့ မိမိတုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ စိတ္ဝင္စားႏုိင္တယ္ ဆုိတဲ့အခ်က္ကုိလည္း သတိႀကီးႀကီးထားဖုိ႔လုိမယ္ထင္ပါတယ္။
အိႏၵိယနယ္စပ္နဲ႔ဆက္စပ္ေနတဲ့ ေနရာေတြမွာ လက္နက္ခဲယမ္းေတြ ဖမ္းဆီးရရွိခဲ့မႈ၊ ခုိးဝင္တဲ့သူေတြေတြ႔ရွိမႈဆုိတဲ့ အခ်က္ေတြဟာ မေျပးေသာ္လည္း ကန္ရာရွိသလုိ ႏုိင္ငံလုံၿခဳံေရးအတြက္ သတိႀကီးႀကီးထားစဥ္းစားသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြျဖစ္တယ္လုိ႔ဆုိရမွာပါ။
ထုိင္းႏုိင္ငံ(ေတာင္ပုိင္း)မွာရွိတဲ့ ခြဲထြက္ေရးသမားေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈပုိမုိျမင့္တက္လာတဲ့အခ်က္နဲ႔ တရုတ္ႏုိင္ငံ ရွင္က်န္းျပည္နယ္က အူဂါခြဲထြက္ေရးသမားေတြနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈေတြ မ်ားျပားလာတဲ့ အခ်က္ေတြကလည္း အၾကမ္းဖက္သမားေတြနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ ကြန္ရက္ေတြ မိမိတုိ႔ႏုိင္ငံနဲ႔ ထိစပ္ေနတဲ့ေနရာ ေတြမွာ လႈပ္ရွားမႈရွိေနတယ္လုိ႔ ညႊန္ျပသလုိျဖစ္ေနပါတယ္။
လုံၿခဳံေရးဆုိင္ရာ ရႈေထာင့္က ၾကည့္ရင္လည္း အိႏၵိယနဲ႔ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြဟာ ဖြံ႔ၿဖဳိးၿပီးႏုိင္ငံေတြကုိ ပစ္မွတ္ထားရတာေလာက္ ခက္ခဲမႈမရွိႏုိင္တဲ့အေျခအေနမ်ဳိးျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ အိႏၵိယနဲ႔ အာဆီယံေဒသဟာ အယ္လ္ေကဒါလုိ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေတြအတြက္ နယ္ေျမသစ္ျဖစ္လာႏုိင္တယ္လုိ႔ လက္ခံရမွာပါ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ဗုဒၶဂယာမွာ ဗုံးကြဲခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ဟာ အယ္လ္ေကဒါအဖြဲ႕နဲ႔ မဆက္စပ္ဘူးဆုိရင္ေတာင္မွ ဒါဟာ အၾကမ္းဖက္ ကြန္ရက္ေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနမယ့္ျဖစ္စဥ္မ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေတာ့ အိႏၵိယအပါအဝင္ အာရွပထဝီ ႏုိင္ငံေရးေျမပုံရဲ႕ အေရးအပါဆုံးနဲ႔ အဓိကအက်ဆုံးေနရာေတြျဖစ္လာတယ္လုိ႔ သတ္မွတ္ခံေနရတဲ့ တရုတ္၊ အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ မိမိတုိ႔ ႏုိင္ငံအေရးနဲ႔ ၂၁ ရာစုကုိ အဓိကၿခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ ျပႆနာျဖစ္တဲ့ အၾကမ္းဖက္ဝါဒေခါင္းမေထာင္လာေစဖုိ႔အတြက္ ႏုိင္ငံလုံၿခဳံေရးနဲ႔ဆုိင္တဲ့ က႑ေတြကုိ မျဖစ္မေန ျမွင့္တင္ေဆာင္ရြက္သင့္တဲ့အခ်ိန္ ေရာက္ၿပီလုိ႔ တင္ျပလုိက္ရပါတယ္။
0 comments